Het verhaal van de Siberische tijger is verweven met de opkomst en ondergang van rijken, de veerkracht van de natuur en de kracht van internationale samenwerking. In Tigers Between Empires beschrijft natuurbeschermer Jonathan C. Slaght de opmerkelijke reis om dit magnifieke wezen voor uitsterven te behoeden, een verhaal dat nauw verbonden is met de dynamische relatie tussen Rusland en China. Dit meeslepende verhaal, gepubliceerd door Allen Lane (VK) en Farrar, Straus en Giroux (VS), belicht een opmerkelijk succesverhaal tegen een achtergrond van uitdagende politieke en ecologische verschuivingen.
Een tijger op de rand
De Amoer-tijger, ook bekend als de Siberische tijger – de enige tijgersoort die gedijt in besneeuwde klimaten en zijn leefgebied deelt met beren – zwierf ooit door uitgestrekte delen van Noordoost-Azië. Schattingen suggereren dat de populatie is gegroeid tot meer dan 3.000. Halverwege de 20e eeuw werd dit iconische dier echter geconfronteerd met ernstige bedreigingen door de jacht, verlies van leefgebied als gevolg van houtkap en het stropen van hun prooi. Interessant genoeg weerspiegelt het lot van de tijger vaak bredere politieke trends. De Sovjet-Unie schreef in 1947 geschiedenis door het eerste land te worden dat tijgers legaal beschermde, een periode die werd gekenmerkt door een tijdelijke heropleving van hun aantal.
De ineenstorting van de Sovjet-Unie bracht echter economische problemen in de verre oostelijke regio’s van Rusland. Dit leidde ertoe dat veel bewoners terugkeerden naar de vangst om te overleven, wat een dramatische impact had op de tijgerpopulaties. Tegen het einde van de 20e eeuw waren de tijgers aan beide kanten van de grens ernstig bedreigd en was hun aantal drastisch verminderd.
Het engagement van een Amerikaan en een Russisch landschap
In deze precaire situatie kwam Dale Miquelle terecht, een Amerikaanse natuurbeschermer die belast was met het beheer van het Siberische Tijgerproject. In 1992 arriveerde Miquelle in Primorye, een afgelegen regio van Rusland aan de Japanse Zee, een land met ongerepte bossen en bloeiende ecosystemen. Slaght, zelf een doorgewinterde veldbioloog, gidst lezers vakkundig door dit unieke landschap, zijn beschrijvingen boordevol levendige details en emotionele weerklank. Lezers worden vervoerd naar waar Koreaanse dennen- en eikenbossen de oceaan ontmoeten, en waar tijgers over de stranden zwerven.
De menselijke kant van natuurbehoud
Tigers Between Empires gaat niet alleen over de tijgers; het gaat over de mensen die toegewijd zijn aan hun voortbestaan. Slaght legt de passie en toewijding vast van het projectteam, een wisselende groep Amerikanen en Russen die bereid zijn wekenlang tijgers over besneeuwd terrein te volgen. Het boek introduceert een cast van gedenkwaardige individuele dieren, zoals de trotse Olga, de dappere Severina en de wees Zolushka, naast de onderzoekers die onvermoeibaar werken om ze te beschermen.
Een belangrijk inzicht uit het boek is het belang van het veranderen van percepties. Slaght vertelt over een aangrijpend moment waarop een boer ervoor koos Olga niet neer te schieten nadat hij verhalen over haar had gehoord van Miquelle. Dit onderstreepte een cruciaal besef: coëxistentie was mogelijk toen mensen tijgers als individuen begonnen te zien, en niet alleen als bedreigingen.
Samenwerking over de grenzen heen
In een tijd die wordt gekenmerkt door toenemend nationalisme, biedt Tigers Between Empires een krachtige herinnering aan de prestaties die mogelijk zijn door internationale samenwerking. Drie decennia lang hebben Amerikanen en Russen zij aan zij gewerkt, verenigd door een gemeenschappelijk doel. Hun toewijding en innovatieve technieken, gekoppeld aan de beperkte voorkennis over Amoer-tijgers, hebben dit prachtige dier een nieuwe kans op overleving gegeven.
Een erfenis van hoop
In 2022 verliet Dale Miquelle Rusland na dertig jaar toegewijd werk, omdat niet-gouvernementele organisaties onder buitenlandse leiding niet langer in het land waren toegestaan. Ondanks het vertrek leverde zijn werk opmerkelijke resultaten op: het beschermde leefgebied van de Amoer-tijger is nu zes keer zo groot als bij zijn aankomst. Er leven momenteel ongeveer 500 Amoer-tijgers in het wild – het dubbele van de populatie die halverwege de 20e eeuw werd geregistreerd. Hoewel er nog steeds uitdagingen bestaan en stabiliteit niet als vanzelfsprekend kan worden beschouwd, vertegenwoordigt de geboekte vooruitgang een belangrijke overwinning en een krachtig symbool van hoop voor een wereld die te maken heeft met complexe ecologische en politieke landschappen.
Het succes van het Siberische Tijgerproject is een bewijs van wat er kan worden bereikt als culturen en naties zich verenigen om de meest kwetsbare soorten op onze planeet te beschermen
