Archeolodzy odkryli na kazachskim stepie rozległą osadę z epoki brązu, co podważa ogólnie przyjęte wyobrażenia o wczesnym życiu miejskim w Eurazji. Miejsce zwane Semiarką, czyli Miastem Siedmiu Wąwozów, ukazuje nieznany wcześniej poziom organizacji społecznej i potencjału przemysłowego wśród koczowniczych społeczności regionu około 1600 roku p.n.e.
Planowane osadnictwo na stepie
W odróżnieniu od rozproszonych obozowisk kojarzonych zazwyczaj z koczowniczymi kulturami stepowymi, Semiarka była zaplanowaną na dużą skalę osadą zajmującą obszar 140 hektarów. Miejsce, strategicznie zlokalizowane nad rzeką Irtysz, charakteryzuje się prostymi robotami ziemnymi, ogrodzonymi kompleksami mieszkalnymi i centralnym monumentalnym budynkiem, co wskazuje na złożony poziom struktury społecznej i zarządzania. Odkrycie to pokazuje, że społeczności uważane za wyłącznie mobilne były w stanie budować i utrzymywać stałe, zorganizowane osady.
Przemysłowa produkcja metali
Jeszcze bardziej imponujące są dowody produkcji metalurgicznej na dużą skalę. Wykopaliska odsłoniły tygle, brązy żużlowe i cynowe, co wskazuje na złożone systemy produkcyjne, a nie na małe warsztaty. Jest to pierwszy wiarygodny dowód na to, że hutnicy stepowi pracowali na poziomie przemysłowym. Położenie tego miejsca w pobliżu głównych złóż miedzi i cyny w górach Ałtaj sugeruje, że było to kluczowy węzeł w sieciach handlowych epoki brązu łączących Azję Środkową z resztą kontynentu.
Międzynarodowa współpraca i najlepsze praktyki
Badanie prowadził międzynarodowy zespół z UCL, Uniwersytetu w Durham i Uniwersytetu Toraigyrov (Kazachstan). Zespół połączył najnowocześniejsze techniki archeologiczne, aby zrekonstruować krajobraz społeczny i technologiczny Kazachstanu z epoki brązu. Doktor Miljana Radivojevic z UCL i profesor Dan Lawrence z Uniwersytetu w Durham podkreślili znaczenie odkryć, które opublikowano w czasopiśmie Antiquity.
Podważanie ustalonych poglądów na temat społeczeństw stepowych
„Semiarka zmienia nasze rozumienie społeczeństw stepowych” – mówi dr Radivojevic. „Pokazuje, że społeczności koczownicze były w stanie zbudować i utrzymać stałe, dobrze zorganizowane osady, których działalność skupiała się na produkcji metalurgicznej na dużą skalę, w tym nieuchwytnej produkcji brązu cynowego”. Profesor Lawrence dodaje, że struktura miejsca – prostokątne kompleksy i monumentalny budynek – wskazuje, że społeczności z epoki brązu w regionie rozwinęły złożone osady porównywalne z tymi, które istniały w bardziej tradycyjnie „miejskich” częściach starożytnego świata.
Dalsze badania i trwające wykopaliska
Odkrycie Semiarki podważa utarte od dawna wyobrażenia o możliwościach społeczeństw stepowych. Miejsce to stanowi ważne przypomnienie, że stepy Azji Środkowej kwitły kiedyś, a urbanistyka dorównywała jakiejkolwiek starożytnej cywilizacji. Trwające wykopaliska obiecują odkryć jeszcze więcej na temat tej metropolii z epoki brązu i jej miejsca w szerszym krajobrazie Eurazji.
Miasto Semiarka jest świadectwem pomysłowości i złożoności społeczeństw epoki brązu w Azji Środkowej. Odkrycia te podkreślają potrzebę ponownego rozważenia konwencjonalnej wiedzy na temat rozwoju życia miejskiego i produkcji przemysłowej w starożytnym świecie.
