Astronomowie po raz pierwszy bezpośrednio zaobserwowali pobliskiego towarzysza krążącego wokół umierającego giganta, co podważa istniejące modele ewolucji gwiazd. Odkrycie to, dokonane za pomocą Atacama Large Array Millimeter and Submillimeter Array (ALMA), zapewnia bezprecedensowy wgląd w chaotyczne końcowe etapy gwiazd takich jak nasze Słońce.
Tajemnica π1 Gruis
Znajdująca się w odległości 530 lat świetlnych π1 Gruis jest czerwonym olbrzymem, którego żywot dobiega końca. Te starzejące się gwiazdy gwałtownie się rozszerzają, ochładzając, gdy osiągną setki razy swój pierwotny rozmiar. Ulegają również intensywnej utracie masy, zrzucając co cztery lata materiał równy masie Ziemi. Wykrywanie satelitów wokół tych gwiazd jest trudne, ponieważ zaćmiewają je i zmieniają ich jasność.
ALMA odkrywa ukrytą orbitę
Międzynarodowy zespół naukowców opublikował w czasopiśmie Nature Astronomy wyniki pokazujące gwiazdę satelitarną krążącą wokół π1 Gruis po niemal idealnie kołowej orbicie. Zaprzecza to wcześniejszym przewidywaniom dotyczącym orbity eliptycznej, wskazując, że system ewoluuje szybciej, niż wcześniej sądzono.
Trudne modele ewolucji gwiazd
Yoshiya Mori, doktorant na Uniwersytecie Monash, pomógł udoskonalić szacunki masy π1 Gruis, porównując zaobserwowane właściwości z najnowocześniejszymi modelami ewolucji gwiazd. Zaobserwowana orbita kołowa oznacza, że obecne modele nie doceniają tempa, w jakim układy podwójne się kołują. Odkrycie to otwiera nowe możliwości zrozumienia interakcji pływowych i ewolucji układów podwójnych.
Konsekwencje dla naszego Słońca
Lider projektu Mats Esselders z KU Leuven zauważa, że nasze Słońce w końcu wejdzie w podobną fazę. Zrozumienie wpływu satelitów na umierające gwiazdy ma kluczowe znaczenie dla przewidywania losów planet krążących wokół tych układów. Badanie sugeruje, że konieczne może być dostosowanie istniejących modeli ewolucji gwiazd, aby uwzględnić wyższe wskaźniki cyrkulacji w układach podwójnych.
Odkrycie tego ukrytego towarzysza wokół π1 Gruis stanowi ważny element zagadki ewolucji gwiazd. Podkreśla potrzebę dalszych badań nad złożonymi interakcjami pomiędzy umierającymi gwiazdami a ich towarzyszami.
